5 farkl? kanunda de?i?iklik içeren kanun teklifi, 28 maddeden olu?uyor
Adalet Bakanl???nca yürütülen Yarg? Reformu kapsam?nda 4. Yarg? Paketi olarak bilinen Ceza Muhakemesi Kanunu ve Baz? Kanunlarda De?i?iklik Yap?lmas?na Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
5271 say?l? Ceza Muhakemesi Kanunu, 5237 say?l? Türk Ceza Kanunu, 2577 say?l? ?dari Yarg?lama Usulü Kanunu, 5275 say?l? Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin ?nfaz? Hakk?nda Kanun ve 6216 say?l? Anayasa Mahkemesinin Kurulu?u ve Yarg?lama Usulleri Hakk?nda Kanun olmak üzere 5 farkl? kanunda de?i?iklik içeren kanun teklifi, 28 maddeden olu?uyor.
YARGI REFORMUNUN 4. PAKET? TBMM GENEL KURULUNDA KABUL ED?LD?
18 Haziran’da TBMM Genel Kuruluna sevk edilen ve bugün kabul edilerek yasala?an Kanun, Yarg? Reformu Stratejisi ve ?nsan Haklar? Eylem Plan? hedeflerine ili?kin bir çok düzenlemeyi içeriyor.
KADINA KAR?I ??DDET EYLEMLER?YLE DAHA ETK?N MÜCADELE
Kanuna göre; kad?na kar?? ?iddet eylemleriyle daha etkin mücadele edilmesi ve cayd?r?c?l???n sa?lanmas? amac?yla e?e kar?? i?lenen "kasten öldürme", "kasten yaralama", "eziyet" ve "ki?iyi hürriyetinden yoksun k?lma" suçlar?nda kabul edilen cezay? art?r?c? nedenler, bo?an?lan e?i de kapsayacak.
YETK?S?ZL?K KARARLARI NEDEN?YLE ORTAYA ÇIKACAK ZAMAN VE HAK KAYBI ÖNLENECEK
Bili?im sistemlerinin, banka veya kredi kurumlar?n?n ya da banka veya kredi kartlar?n?n araç olarak kullan?lmas? suretiyle i?lenen suçlarda, davaya bakma yetkisi bak?m?ndan suçun i?lendi?i yer mahkemesine ilave olarak ma?durun yerle?im yeri mahkemeleri de yetkili olacak. Düzenlemeyle, soru?turma ve kovu?turma a?amalar?nda verilebilecek yetkisizlik kararlar? nedeniyle ortaya ç?kacak zaman ve hak kay?plar?n?n önlenmesi amaçlan?yor.
TELEFON, TELGRAF, FAKS, ELEKTRON?K POSTA G?B? ?LET???M ARAÇLARIYLA TANIKLAR ÇA?IRILAB?LECEK
Kanunla, usulüne uygun olarak ça?r?l?p da mazeret bildirmeksizin gelmeyen tan?klar hakk?nda verilen zorla getirme kararlar?n?n bildirilmesine ili?kin ilave usul getirildi. Buna göre, teknolojik geli?meler do?rultusunda yarg?sal etkinlik ve verimlili?in art?r?lmas? amac?yla mevcut usule ek olarak zorla getirme karar?; telefon, telgraf, faks, elektronik posta gibi ileti?im bilgilerinin dosyada bulunmas? halinde bu araçlardan yararlan?larak da tan??a bildirilecek.
‘SIRF ?FADE ALMAK AMACIYLA DÜZENLENEN YAKALAMA EM?RLER?’NE DÜZENLEME
?fadesi al?nmak amac?yla düzenlenen yakalama emri üzerine mesai saatleri d???nda yakalanan ve belirlenen tarihte yarg? merci önünde haz?r bulunmay? taahhüt eden ki?i, Cumhuriyet savc?s?n?n emri do?rultusunda serbest b?rak?labilecek. Bu hüküm her yakalama emri için ancak bir kez uygulanabilecek. Taahhüdünü yerine getirmeyen ki?iye, yakalama emrinin düzenlendi?i yer Cumhuriyet savc?s?nca bin lira idari para cezas? verilecek.
KATALOG SUÇLARDA TUTUKLAMAK ?Ç?N SOMUT DEL?L ?ARTI
Kabul edilen kanunla, katalog suçlarda bir ki?inin tutuklanabilmesi, kuvvetli suç ?üphesinin somut delillere dayanmas?na ba?l? hale getirilecek. Tutuklamaya, tutuklaman?n devam?na veya bu konudaki bir tahliye isteminin reddine ili?kin hakim veya mahkeme kararlar?nda, mevcut ko?ullara ilave olarak adli kontrol uygulamas?n?n yetersiz kalaca??n? gösteren deliller de somut olayda gösterilecek ve kararda yer alacak. Konutu terk etmeme yükümlülü?ü, ?ahsi hürriyeti s?n?rlama sebebi say?larak, bu yükümlülük alt?nda geçen her 2 gün, cezan?n mahsubunda 1 gün olarak dikkate al?nacak.
ADL? KONTROL YÜKÜMLÜLÜ?Ü SÜRES?Z OLMAYACAK
Düzenlemeyle, gerek soru?turma gerekse kovu?turma evresinde adli kontrol yükümlülü?ünün devam?n?n gerekip gerekmeyece?i hususunun, yarg? mercilerince belirli aral?klarla incelenmesi zorunlu hale getirilecek. Soru?turma evresinde, ?üphelinin adli kontrol yükümlülü?ünün devam?n?n gerekip gerekmeyece?i hususunda en geç 4 ayl?k aral?klarla Cumhuriyet savc?s?n?n istemi üzerine sulh ceza hakimi taraf?ndan bir karar verilecek. Kovu?turma evresinde ise mahkeme, hakk?nda adli kontrol karar? bulunan san???n bu yükümlülü?ünün devam edip etmeyece?ine en geç 4 ayl?k süre içinde resen karar verecek.
ADL? KONTROL SÜRELER? UZATILAB?LECEK
Adli kontrol süresi, a??r ceza mahkemesinin görevine girmeyen i?lerde en çok 2 y?l olup, bu süre, zorunlu hallerde gerekçesi gösterilerek 1 y?l daha uzat?labilecek. A??r ceza mahkemesinin görevine giren i?lerde ise adli kontrol süresi en çok 3 y?l olup, bu süre, zorunlu hallerde gerekçesi gösterilerek uzat?labilecek. Ancak uzatma süresi, toplam 3 y?l?, Türk Ceza Kanunu'nun ?kinci Kitap Dördüncü K?s?m Dördüncü, Be?inci, Alt?nc? ve Yedinci Bölümünde tan?mlanan suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsam?na giren suçlarda 4 y?l? geçemeyecek.
?DD?ANAMEDE DEL?LLE ?LG?S? BULUNMAYAN B?LG?LERE YER VER?LEMEYECEK
Kovu?turmaya yer olmad???na dair karar verilmesi halinde oldu?u gibi beraat karar? verilmesi halinde de tespit veya dinlemeye ili?kin kay?tlar, hakim denetimi alt?nda yok edilecek. ?ddianamede olaylar?n delillerle ili?kilendirilerek aç?kland??? bölümde, yüklenen suçu olu?turan olaylar ve suçun delilleriyle ilgisi bulunmayan bilgilere yer verilemeyecek. ?ddianameye ili?kin bilgiler ve duru?ma tarihi; telefon, telgraf, faks, elektronik posta gibi ileti?im bilgilerinin dosyada bulunmas? halinde bu araçlardan yararlan?larak da bildirilecek. Kovu?turma evresine geçildi?inde ça?r? ka??d?na iddianame de eklenecek. Seri muhakeme usulünde yapt?r?m?n belirlenmesi bak?m?ndan ko?ullar? bulunmas? halinde zincirleme suça ili?kin hükümler uygulanabilecek. Mahkemece tespit edilen eksiklikler, Cumhuriyet savc?s? taraf?ndan tamamland?ktan sonra talep yaz?s? yeniden düzenlenerek mahkemeye gönderilebilecek. Ayr?ca duru?ma günü belirlendikten sonra basit yarg?lama usulü uygulanamayacak.
SULH CEZA HAK?ML?KLER?NE YAPILAN ?T?RAZ ?NCELEMES?N? ASL?YE CEZA MAHKEMES? HAK?M? YAPACAK
Sulh ceza hakimli?inin tutuklama ve adli kontrole ili?kin verdi?i kararlara kar?? yap?lan itirazlar?n incelenmesi, yarg? çevresinde bulundu?u asliye ceza mahkemesi hakimine ait olacak. ?tiraz? incelemeye yetkili mercilerin farkl? oldu?u hallerde, itirazlar?n gecikmeksizin incelenmesi için karara itiraz edilen sulh ceza hakimli?i taraf?ndan gerekli tedbirler al?nacak. Sulh ceza hakimli?i i?leri, asliye ceza hakimi taraf?ndan görülüyorsa itiraz? inceleme yetkisi a??r ceza mahkemesi ba?kan?na ait olacak.
HÜKÜMLÜLER?N KOV?D-19 ?Z?NLER? SALGIN DEVAM EDERSE 30 KASIM’A KADAR UZATILAB?LECEK
Kovid-19 salg?n? nedeniyle; aç?k ceza infaz kurumlar?nda bulunanlar ile kapal? ceza infaz kurumunda bulunup da aç?k ceza infaz kurumlar?na ayr?lmaya hak kazanan hükümlüler, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezas?n?n infaz?na karar verilen hükümlüler ve denetimli serbestlik tedbirinden yararlanan hükümlülerin izinli say?lmalar?na ili?kin süre, salg?n?n devam etmesi halinde Sa?l?k Bakanl???n?n önerisi üzerine, Adalet Bakanl??? taraf?ndan her defas?nda iki ay? geçmemek üzere iki kez daha uygulanabilecek. Böylelikle salg?n?n sürmesi durumunda Kovid-19 izin süresinin en fazla 30 Kas?m 2021'e kadar uzat?labilecek.
?DAR? YARGILAMADA SÜRELER KISALDI
Öte yandan idari ba?vurulara cevap verme süresi 60 günden 30 güne, cevap verme süresinin k?salt?lmas?na ba?l? olarak kesin olmayan cevaplar için öngörülen bekleme süresi ise 6 aydan 4 aya indirilecek. ?dari Yarg?lama Usulü Kanunu'nda yap?lacak de?i?iklikle, üst makam?n veya üst makam yoksa i?lemi yapm?? olan makam?n cevap verme süresi 60 günden 30 güne indirilecek. ?dari eylemler nedeniyle dava açmadan önce idareye yap?lan zorunlu ba?vurulara ili?kin idareye tan?nan 60 günlük cevap verme süresi de 30 güne dü?ürülecek. Yarg?lamada ya?anan gecikmelerin önüne geçilmesi ve makul sürede yarg?lanma hakk? ile hak arama hürriyetinin daha etkin korunmas? için idari yarg? mercilerince verilen nihai kararlar, gerekçesiyle birlikte en geç 30 gün içinde yaz?lacak. Düzenlemenin yasala?arak yürürlü?e girmesinden önce yap?lm?? idari ba?vurular bak?m?ndan, idarenin cevap verme süresi 60 gün, kesin olmayan cevaplar için öngörülen bekleme süresi ise 6 ay olarak devam edecek.
HAK?M ADAYLARI VE AVUKAT STAJYERLER?NE AYM’DE STAJ ?MKANI
Ayr?ca kanunla hakim adaylar? ile avukat stajyerlerine Anayasa Mahkemesinde staj yapma imkan? getirilecek.