Antibiyotikler sadece gerekti?inde, do?ru dozda, zamanda ve süreyle kullan?lmal?

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve ?nfeksiyon Hastal?klar? Derne?i (KL?M?K) Ba?kan? Prof. Dr. Alpay Azap, bilinçli antibiyotik kullanman?n önemine de?inirken KL?M?K, EKMUD, H?DER ve Çocuk Enfeksiyon ve Ba????klama Dernekleri'nin ortak ba?latt??? “Hap? Yutma” halk fark?ndal?k kampanyas?ndan da bahsetti. Yanl?? ve gereksiz antibiyotik kullanman?n zararlar? üzerine kurgulanan fark?ndal?k kampanyas?n?n detaylar?na www.hapiyutma.com adresinden ula??labiliyor.

Türkiye, dünyada ve Avrupa'da en çok antibiyotik kullanan ülkelerin ba??nda geliyor. 2015 y?l? rakamlar?na göre Türkiye'de 1.000 ki?i ba??na günlük 48 doz antibiyotik kullan?l?yor. Bize en yak?n ülke olan ?spanya'da bu say? 39'da kal?yor. Bu, insanlarda kullan?lan antibiyotikler aç?s?ndan durum. Ama unutmayal?m ki dünya genelinde antibiyotiklerin büyük k?sm?, yakla??k %80'i, tar?m ve hayvanc?l?kta kullan?l?yor. Tar?m ve hayvanc?l?ktaki kullan?m da bakterilerin antibiyotiklere direnç geli?tirmesine neden oldu?u için bu sektörlerde ciddi önlemler al?nmas? gerekiyor.
 
Antibiyotik sadece bakterilerin neden oldu?u enfeksiyonlarda i?e yarar
Antibiyotikler bakteri dedi?imiz mikroorganizmalar?n sebep oldu?u enfeksiyonlar?n tedavisinde kullan?lan asl?nda bakterileri öldürürken canl? bütün hücrelere bir tak?m etkileri olabilen ciddi ilaçlard?r diye belirten Türk Klinik Mikrobiyoloji ve ?nfeksiyon Hastal?klar? Derne?i (KL?M?K) Ba?kan? Prof. Dr. Alpay Azap: “Antibiyotik bütün enfeksiyonlarda de?il sadece bakterilerin neden oldu?u enfeksiyonlarda i?e yarar ve ancak o zaman gereklidir. Bu nedenle virüslerin neden oldu?u nezle grip gibi enfeksiyonlarda de?il bakterilerin neden oldu?unu dü?ündü?ümüz veya testlerle gösterdi?imiz enfeksiyonlarda doktor önerisiyle kullan?lmal?d?r” dedi.



Antibiyotik al?m? konusunda hekimlere ve eczac?lara ?srarc? olmay?n
Prof. Dr. Alpay Azap: “Do?ru antibiyotik kullan?m?, doktorunuzun önerdi?i antibiyoti?i onun önerdi?i ?ekilde ve önerdi?i süre kullanmakt?r. Zaman?n? kaç?rmadan, ara vermeden önerilen süreyi tamamlamak direnç geli?mesini engellemek için çok önemlidir. Hekim önerisi olmadan antibiyotikleri eczaneden al?p kendi ba??m?za kullanmamam?z gerekir. Pek çok geli?mi? ülkede oldu?u gibi Türkiye'de de eczanelerden reçetesiz antibiyotik verilmemektedir. Doktorlar? antibiyotik yazmaya veya eczac?lar? reçetesiz vermeye zorlamamak gerekir” dedi.

Yanl?? ve gereksiz antibiyotik kullan?m? çok kötü sonuçlara sebep olur
Yanl?? ve gereksiz antibiyotik kullan?m? çok kötü sonuçlara sebep olur uyar?s?nda bulunan Prof. Dr. Alpay Azap: “Her ?eyden önce unutulmamal?d?r ki antibiyotikler canl? olan bütün hücrelere zarar verebilen ciddi ilaçlard?r. Gereksiz antibiyotik kullan?m? kalp, karaci?er, böbrek ve daha pek çok organda zarara sebep olabilir. ?kinci olarak; antibiyotikler vücudumuzdaki bize çok gerekli olan faydal? bakterileri de öldürerek vücut dengemizi bozabilir. Son olarak bakterilerin direnç kazanmas? ve bu direnci di?er bakterilere de bula?t?rmas? nedeniyle antibiyotik direnci yayg?nla??r. Antibiyotik direnci, bakterilerin çe?itli mekanizmalarla antibiyotik dedi?imiz kimyasal moleküllere kar?? dayan?kl? hale gelmesi, antibiyotiklerden etkilenmeden ço?almaya ve hastal?k yapmaya devam etmesidir.



Antibiyotik direnci bakterilerin antibiyotiklerle kar??la?mas?yla gerçekle?ir. Nas?l ki insan toplumlar?nda her bir birey farkl? özelliklere sahip ise, her bakteri toplulu?unda da kulland???m?z antibiyoti?e kar?? do?u?tan dayan?kl? olan bireyler vard?r. Biz antibiyotik kulland???m?zda, antibiyoti?e duyarl? olan bakteriler ölürken bu do?u?tan dayan?kl? olanlar ölmezler, duyarl? bakterilerin ölmesinin sa?lad??? bo?lu?un avantaj?yla ço?almaya devam ederler. Üstelik kendilerini antibiyoti?e dirençli yapan genetik özelliklerini ba?ka bakterilere bula?t?rarak onlar?n da dirençli hale gelmesine neden olurlar. Bir süre sonra o bakteri türünün tamam? kar??la?t??? antibiyoti?e dirençli hale gelir” dedi.
Buradan da anla??ld??? gibi bakterilerin antibiyotiklere direnç geli?tirmesinin sebebi antibiyotiklerin kullan?lmas?d?r diyen Prof. Dr. Alpay Azap: “Antibiyotikler ne kadar az ve yerinde kullan?l?rsa, ne kadar do?ru kullan?l?rsa bakteriler o kadar yava? direnç geli?tirirler ve biz de böylece antibiyotikleri çok uzun y?llar enfeksiyonlar?n tedavisinde etkili bir ?ekilde kullanabiliriz” dedi.

Her y?l 700.000 ki?i antibiyotiklere dirençli bakterilerin neden oldu?u enfeksiyonlardan hayat?n? kaybediyor
Antibiyotiklerin do?ru ve ak?lc? kullan?m? sadece hekimlerin gayretleri ile olmuyor diye uyaran Prof. Dr. Alpay Azap: “Halk?m?za da bu konuda büyük sorumluluk dü?üyor. Ak?lc? antibiyotik kullan?m? konusunda bilgi sahibi olmak, hatal? antibiyotik kullan?m?n?n kötü sonuçlar?n? bilmek, hekimleri antibiyotik yazmalar? konusunda zorlamamak, e?imize, dostumuza özellikle de çocuklar?m?za do?ru antibiyotik kullan?m?n?n önemini anlatmak hepimizin görevi. Unutmayal?m ki antibiyotik direnci yak?n gelecekte insan sa?l???n? ciddi ?ekilde tehdit eden bir durum. Bilimsel kurulu?lar taraf?ndan yap?lan hesaplamalara göre, her y?l 700.000 ki?i antibiyotiklere dirençli bakterilerin neden oldu?u enfeksiyonlardan hayat?n? kaybediyor. E?er ciddi önlemler al?nmazsa 2050 y?l?na geldi?imizde bu say? 10 milyona ula?acak. Çok basit enfeksiyonlardan insanlar ölecek.”



Ak?lc? antibiyotik kullan?m? için “Hap? Yutma” kampanyas?
Ülkemizde bu tehlikenin fark?na var?lmas?, ak?lc? antibiyotik kullan?m?n?n öneminin anla??lmas? için konuyla ilgili bilimsel dernekler olarak bir araya geldik ve “hap? yutma” ba?l???yla bir fark?ndal?k kampanyas? ba?latt?k duyurusu yapan Prof. Dr. Alpay Azap sözlerini ?öyle sürdürdü: “KL?M?K, EKMUD, H?DER ve Çocuk Enfeksiyon ve Ba????klama Dernekleri'nin ortak ba?latt??? kampanyan?n çok dikkat çekici ve etkili olmas?n? ümit ediyoruz. Bilgilendirmeyi sa?layan e?lenceli filmler, yaz?lar, uzman görü?leri ve uyar?lar var. Antibiyotikler virüslere kar?? hiç etki göstermezler, bu nedenle nezle grip gibi hastal?klar?n yan? s?ra Covid-19 hastal???nda da i?e yaramazlar. Tam tersine vücuttaki faydal? bakterileri öldürerek virüslere yer açarlar ve viral enfeksiyonlar?n a??rla?mas?na sebep olurlar. Yeri gelmi?ken söylemek gerekir antibiyotikler ate? dü?ürücü de de?ildir o yüzden her ate?li hastal?kta antibiyotik kullan?lmamal?d?r.”



Prof. Dr. Azap: “Antibiyotikleri koruyabilmek için toplumdaki enfeksiyonlar? olabildi?ince azaltmak gerekir. Bunun için ki?isel olarak bizlerin yapabilece?i basit ?eyler çok büyük etki gösterebilir. El y?kamak, genel temizlik kurallar?na uymak, a?? olmak, ba????kl?k sistemini güçlü tutmak (düzenli fizik egzersiz, dengeli beslenme, iyi uyku) enfeksiyonlara yakalanmam?z? önler ve antibiyotik kullanmam?za gerek kalmayaca??ndan bakteriler de direnç kazanma f?rsat? bulamazlar” dedi.