Kurbanl?k fiyatlar? aç?kland?

Türkiye Ziraat Odalar? Birli?i (TZOB) Genel Ba?kan? ?emsi Bayraktar, kurbanl?k fiyatlar?n?n ?ehirlere ve canl? a??rl??a göre de?i?iklik göstermekle beraber, büyükba?ta 5 bin ile 30 bin lira, küçükba?ta ise 800 lira ile 3 bin 500 lira aras?nda de?i?ece?ini, canl? a??rl?k fiyat?n?n da kilogram ba??na büyükba?ta 19-30 lira, küçükba?ta 22-35 lira olaca??n? ifade etti.

Türkiye Ziraat Odalar? Birli?i (TZOB) Genel Ba?kan? ?emsi Bayraktar, kurbanl?k fiyatlar?n?n ?ehirlere ve canl? a??rl??a göre de?i?iklik göstermekle beraber, büyükba?ta 5 bin ile 30 bin lira, küçükba?ta ise 800 lira ile 3 bin 500 lira aras?nda de?i?ece?ini, canl? a??rl?k fiyat?n?n da kilogram ba??na büyükba?ta 19-30 lira, küçükba?ta 22-35 lira olaca??n? ifade etti.

-TZOB Genel Ba?kan? Bayraktar:

-“Bu y?l yakla??k 800 bini büyükba?, 2,7 milyonu küçükba? olmak üzere

3 milyon 500 bin ba? hayvan kesilece?ini tahmin ediyoruz”

-“Kurbanl?klar için bu y?l ödenecek tutar?n, 12,3 milyar liraya yakla?aca??n? hesapl?yoruz”

-“?llere ve canl? a??rl??a göre farkl?l?k göstermekle birlikte fiyatlar?n,

hayvan ba??na büyükba?ta 5 bin ile 30 bin lira, küçükba?ta ise 800 lira ile 3 bin 500 lira aras?nda de?i?ece?ini, canl? a??rl?k fiyat?n?n da kilogram ba??na büyükba? hayvanlarda 19 ile 30 lira, küçükba? hayvanlarda

22 lira ile 35 lira aras?nda olaca??n? tahmin ediyoruz”

-“Ülke ortalamas?na bak?ld???nda, büyükba? hayvanlar?n canl? kilogram fiyat?n?n 24 lira 61 kuru?, küçükba? canl? kilogram fiyatlar?n?n ise 28 lira 43 kuru? oldu?u görülmektedir”

-“Fiyatlar, geçen y?la göre, büyükba?ta yüzde 14,61, küçükba?ta ise yüzde 18,81 oran?nda artm??t?r. Ortalama fiyat kilogram ba??na büyükba?ta 21 lira 47 kuru?tan 24 lira 61 kuru?a,

küçükba?ta 23 lira 93 kuru?tan, 28 lira 43 kuru?a ç?km??t?r”

-“Canl? kilogram olarak büyükba? hayvan fiyatlar?, sat??lar?n en fazla oldu?u üç büyük ilimizden, ?stanbul’un Avrupa ve Anadolu yakas?nda 27 lira ile 28 lira,  Ankara’da 22 lira ile 28 lira, ?zmir’de 20 lira ile 30 lira aras?nda de?i?mektedir”

-“Küçükba? hayvan fiyatlar? ise canl? kilogram olarak, ?stanbul’un Avrupa ve Anadolu yakas?nda 28 lira ile 30 lira, Ankara’da 25 lira ile 30 lira, ?zmir’de 25 ile 35 lira düzeyinde seyretmektedir”

- “Kurban Bayram?’nda kesilece?ini tahmin etti?imiz hayvan say?s?ndan daha fazla kesilebilecek nitelikte büyükba? ve küçükba? kurbanl?k hayvan vard?r. Bu durum kurbanl?k hayvan bulmada vatanda?lar?m?z?n s?k?nt? ya?amayacaklar?n? göstermektedir”

-“Sat??lar?n beklendi?i gibi gerçekle?memesi durumunda üreticilerin bayram döneminde sat?lamayan hayvanlar?n?, Et ve Süt Kurumu’nun bayram sonras?nda uygun bir fiyata almas? gerekmektedir”

-“Belediyelerimizin kurban pazarlar?nda hijyen tedbirlerini her zamankinden daha fazla hassasiyet göstererek almas? büyük önem ta??yor.  Üreticilerimize ve vatanda?lar?m?za ise sosyal mesafe kurallar?na uymak, ki?isel hijyene dikkat etmek dü?üyor”

-“Bu y?l pazarl???m?z? sözlerimizle, gözlerimizle yapal?m. Kendimizin ve sevdiklerimizin sa?l???n? riske atmayal?m”

Ankara- 20.07.2020- Türkiye Ziraat Odalar? Birli?i (TZOB) Genel Ba?kan? ?emsi Bayraktar, bu y?l yakla??k 800 bini büyükba?, 2,7 milyonu küçükba? olmak üzere 3 milyon 500 bin ba? hayvan kesilece?ini tahmin ettiklerini bildirerek, “Kurbanl?klar için bu y?l ödenecek tutar?n, 12,3 milyar liraya yakla?aca??n? hesapl?yoruz” diye konu?tu.

Bayraktar, yapt??? aç?klamada, kurbanl?k fiyatlar? ve sat?? ?eklinin illere ve bölgelere göre farkl?l?k arz etti?ini, kimi yerlerde canl? kilogram (baskül) ve et (karkas) fiyat? üzerinden, kimi yerlerde ise canl? hayvan üzerinden pazarl?k yöntemiyle sat?? yap?ld???n? belirtti.

?emsi Bayraktar, Ziraat Odalar?ndan ald?klar? bilgilere göre, bu y?l kurban döneminde hayvan fiyatlar?n?n; illere, canl? a??rl??a, ?rk?na (yerli-kültür) ve büyükba?ta düve, tosun, küçükba?ta koyun, keçi olmas?na göre farkl?l?k gösterdi?ini belirtti. Bayraktar, “Hayvan ba??na büyükba?ta 5 bin ile 30 bin lira, küçükba?ta ise 800 lira ile 3 bin 500 lira aras?nda de?i?ece?ini, canl? a??rl?k fiyat?n?n da kilogram ba??na büyükba? hayvanlarda 19 ile 30 lira, küçükba? hayvanlarda 22 lira ile 35 lira aras?nda olaca??n? tahmin ediyoruz” diye konu?tu.

Bu fiyatlar?n bayram yakla?t?kça talebe göre de?i?ebilece?ini bildiren Bayraktar ?öyle devam etti:

“Ülke ortalamas?na bak?ld???nda, büyükba? hayvanlar?n canl? kilogram fiyat?n?n 24 lira 61 kuru?, küçükba? canl? kilogram fiyatlar?n?n ise 28 lira 43 kuru? oldu?u görülmektedir.

Fiyatlar, geçen y?la göre, büyükba?ta yüzde 14,61, küçükba?ta ise yüzde 18,81 oran?nda artm??t?r. Ortalama fiyat kilogram ba??na büyükba?ta 21 lira 47 kuru?tan 24 lira 61 kuru?a, küçükba?ta 23 lira 93 kuru?tan, 28 lira 43 kuru?a ç?km??t?r.

Canl? kilogram olarak büyükba? hayvan fiyatlar?, sat??lar?n en fazla oldu?u üç büyük ilimizden, ?stanbul’un Avrupa ve Anadolu yakas?nda 27 lira ile 28 lira,  Ankara’da 22 lira ile 28 lira, ?zmir’de 20 lira ile 30 lira aras?nda de?i?mektedir.

Küçükba? hayvan fiyatlar? ise canl? kilogram olarak, ?stanbul’un Avrupa ve Anadolu yakas?nda 28 lira ile 30 lira, Ankara’da 25 lira ile 30 lira, ?zmir’de 25 ile 35 lira düzeyinde seyretmektedir.”

-“Yeterli kurbanl?k var”

Tar?m ve Orman Bakanl??? taraf?ndan yap?lan aç?klamada; halen kurbanl?k vasf? ta??yan 1 milyon 200 bini büyükba?, 3 milyon 500 bin küçükba? olmak üzere toplam 4 milyon 700 bin ba? kurbanl?k hayvan bulundu?unu belirten Bayraktar, ?öyle devam etti:

“Ülkemizde Kurban Bayramlar?nda, Tar?m ve Orman Bakanl??? verilerine göre; 2015’te 867 bin büyükba?, 2 milyon 700 bin küçükba?, 2016’da 920 bin büyükba?, 2 milyon 950 bin küçükba?, 2017’de 817 bin 805 büyükba?, 2 milyon 720 bin 271 küçükba?, 2018’de ise 866 bin 143 büyükba?, 2 milyon 700 bin küçükba?, 2019’da ise 800 bin büyükba?, 2 milyon 682 bin 612 küçükba? hayvan kurban olarak kesilmi?ti.

Son y?llardaki kurban sat??lar?n? göz önünde tuttu?umuzda, bu y?l da geçen y?la yak?n yani yakla??k 800 bini büyükba?, 2 milyon 700 bini küçükba? olmak üzere toplam 3,5 milyon hayvan kesilece?ini tahmin ediyoruz.

Bu tahminden yola ç?kacak olursak; 2020’de, kurbanl?klar için ödenecek tutar?n 12,3 milyar liraya yakla?mas?n? bekliyoruz. Kurban Bayram?’nda kesilece?ini tahmin etti?imiz hayvan say?s?ndan daha fazla kesilebilecek nitelikte büyükba? ve küçükba? kurbanl?k hayvan vard?r. Bu durum vatanda?lar?m?z?n kurbanl?k hayvan bulmada s?k?nt? ya?amayacaklar?n? göstermektedir. Ziraat Odalar?m?zla yapt???m?z görü?meler de bu görü?ü destekler niteliktedir. ‘Acaba hayvan bulabilir miyim?’ ?eklinde bir endi?e ya?anmas?na gerek yoktur.”

-“Et ve Süt Kurumu’nun bayram sonras?nda

uygun bir fiyataalmas? gerekir”

Üreticilerin, sat??lar?n geçen y?la göre yava? seyretti?ini ifade etti?ini belirten Bayraktar, “Temennimiz sat??larda beklenilen ivmenin yakalanmas?, üreticilerimizin hayvanlar?n? uygun fiyata satarak emeklerinin kar??l???n? almas?d?r” dedi.

Sat??lar?n beklendi?i gibi gerçekle?memesi durumunda üreticilerin bayram döneminde sat?lamayan hayvanlar?n?, Et ve Süt Kurumu’nun bayram sonras?nda uygun bir fiyata almas? gerekti?ine i?aret eden Bayraktar ?unlar? söyledi:

“Bu hem üreticimiz aç?s?ndan hem de hayvanc?l?kta sürdürülebilirlik aç?s?ndan çok önemlidir. Üreticimizin hayvanlar?n? yok pahas?na elden ç?karmalar?n?n önüne geçilmesi kurbanl?k yeti?tiricili?inin gelece?i aç?s?ndan önem ta??maktad?r.

Bunun için yetkililerden beklentimiz, elinde kurbanl?k kalan üreticilerimize yönelik belirleyecekleri al?m fiyatlar?n?, maliyetlerin yan? s?ra yap?lan ek masraflar? da dikkate alarak belirlemeleridir. Bu durumda üreticilerimizin bir y?ll?k emekleri bo?a gitmeyecek, ma?dur olmalar? engellenecektir.”

-“Yem fiyatlar? önemli oranlarda artt?”

Kurban Bayramlar?n?n, bu kadar çok hayvan?n besiye al?nmas? ve uzun süreyle bak?lmalar? dolay?s?yla ekonomik olarak da ciddi bir hareketlili?e yol açt???na dikkati çeken Bayraktar, ?öyle devam etti:

“Beslenme amaçl? hayvan al?mlar? için ödenen para, yem, veteriner hizmetleri önemli bir yekun tutmaktad?r. Bunun yan? s?ra, hayvanlar?n sat?? merkezlerine nakilleri, sat?? yerlerinde yer kiralar? ve ki?isel masraflar?, kesimler için kasaplara ödenen para, sakatat ve derilerin sat?lmas?na kadar birçok ticari faaliyet, bu dönemde söz konusu olmakta ve bütün bunlar ekonomik anlamda büyük mebla?lara ula?maktad?r. 

Bu y?l Kurban Bayram? döneminde yakla??k 800 bin büyükba?, 2 milyon 700 bini küçükba? olmak üzere toplam 3 milyon 500 bin ba? hayvan kesilece?i tahmininden yola ç?k?lacak olursa; yem fiyatlar?, 2019/2020 Haziran döneminde önemli oranlarda artm??t?r. ?lgili dönemde ton fiyat?; m?s?rda yüzde 10,5 art??la bin 370 liraya, bu?day kepe?inde yüzde 6,4 art??la bin 170 liraya, pamuk tohumu küspesinde yüzde 13,2 art??la bin 500 liraya, besi yeminde yüzde 10,6 art??la bin 811 liraya, süt yeminde yüzde 8,2 art??la bin 862 liraya, samanda yüzde 37,2 art??la 782 liraya, m?s?r silaj?nda yüzde 24,2 art??la 462 liraya, kuru yonca otu yüzde 17,1 art??la bin 201 liraya yükselmi?tir.

Üretimin en önemli kalemi yemdir. Dolay?s?yla yem fiyatlar?ndaki yükseli? üretimi ve fiyatlar? ciddi anlamda etkilemektedir.

-Yem masraf? 4,01 milyar lira-

Kurbanl?k için besiye al?nan büyükba? hayvanlar?n ortalama 6 ay beslendi?i, ayl?k 450 liraya yem yedirildi?i hesab?yla, 6 ayl?k yem masraf? hayvan ba??na 2 bin 700 lira olacakt?r. Kesilecek olan 800 bin büyükba? kurbanl?k hayvan için toplam yem masraf? 2,16 milyar lira civar?ndad?r. Yine ortalama 6 ay besiye al?nma hesab?yla, küçükba? hayvanlarda hayvan ba??na yem masraf? 684 liraya, 2 milyon 700 bin küçükba? hayvan için yap?lan toplam yem masraf? ise 1,85 milyar liraya yakla?maktad?r. Toplamda 3,5 milyon ba? kurbanl?k canl? hayvan için üreticilerimizin 4,01 milyar lira civar?nda bir yem masraf? yapt?klar? tahmin edilmektedir.

Ortalama 400 kilogram canl? a??rl??a sahip büyükba? hayvan?n canl? kilogram?n?n 24,61 lira civar?nda sat?laca?? dü?ünüldü?ünde bayram süresince kesilecek yakla??k 800 bin ba? büyükba? hayvana ödenecek paran?n, 11 milyar 856 milyon liray? geçece?ini, bir küçükba? hayvan?n ortalama bin 626 liradan sat?laca?? tahminiyle, kesilecek yakla??k 2 milyon 700 bin küçükba? hayvana ödenecek paran?n ise  4 milyar 390 milyon liran?n üzerinde olaca??n? belirten Bayraktar, “Daha önce de belirtti?im gibi, toplamda halk?m?z?n kesilecek 3,5 milyon kurbanl?k için 12,3 milyar liraya yak?n para ödeyece?ini tahmin ediyoruz” diye konu?tu.

-Kurban derilerinde kay?p yüzde 20’ler civar?nda-

Standartlara uygun kesilmi? ve tuzlanm?? ya? koyun derisinin yakla??k 10 liraya sat?ld???n?, ortalama 2 milyon 700 bin küçükba? hayvan kesilece?i hesap edildi?inde küçükba? hayvanlar?n derilerinin ekonomik de?erinin yakla??k olarak 27 milyon liray? bulaca??n? bildiren Bayraktar, ?öyle konu?tu:

 “400 kilograml?k bir s???rdan ortalama 30 kilogram deri ç?kmaktad?r. Standartlara uygun elde edilmi?, tuzlanm?? s???r derisinin kilogram?n?n 5 lira oldu?u göz önüne al?nd???nda kesilecek 800 bin büyükba? hayvandan elde edilecek derinin de?eri 120 milyon liraya ula?acakt?r. Toplam olarak kurbanl?klardan standartlara uyulursa yakla??k 147 milyon liral?k deri elde edilecektir. Fakat kurbanl?klar ço?u yerde ehil olmayan ki?iler taraf?ndan kesildi?i için deride ciddi olarak ekonomik kay?p olu?maktad?r. Bu kayb?n yüzde 20'ler civar?nda oldu?u ve toplam kayb?n 29,4 milyon liray? buldu?u tahmin edilmektedir. Buna göre, kay?plar nedeniyle, Kurban Bayram?nda ekonomiye kazand?r?lan derinin de?eri 117,6 milyon lira civar?nda kalmaktad?r.”

-Hayvan pazar yerleri çad?r kiralar?-

Kurbanl?k satmak isteyen üreticilerin, büyük?ehirlerde her ilçede farkl? olmak üzere sat?? yerlerine çad?r kiras? ödedi?ini, fiyatlar?n illere ve ilçelere göre farkl?l?k arz etti?ini vurgulayan Bayraktar, ?unlar? söyledi:

“Buralardan yüksek ücretler al?nmamas? yönünde belediyelere her y?l uyar?larda bulunmam?za ra?men, ne yaz?k ki bu y?l da ciddi paralar al?nm??t?r. Belediyelerin buralar? gelir kap?s? olarak de?il, halk?na hizmet yeri olarak görmesi gerekmektedir. Kurban sat?c?lar? 15 gün olarak kald?klar? süre içinde; Ankara’da 4 bin lira ile 5 bin 500 lira aras?nda, ?stanbul’da 13 bin lira ile 25 bin lira aras?nda, ?zmir’de 7 bin lira ile 9 bin lira civar?nda çad?r kiras? ödemi?lerdir.

Sat?? yerleriyle ilgili olarak belediye ba?kanlar?m?za seslenmek istiyorum. Üreticilerimize 25 bin liraya kiralanan yerler var. Bu durum ciddi ma?duriyetlere neden oluyor. Belediyelerden ricam?z, lütfen buralar? uygun fiyattan üreticilerimize kulland?r?n, Bin bir zorlukla sat?? yapmaya çal??anlara her türlü altyap? hizmetlerini götürün.”

-Nakliye masraflar?

Üreticilerin, Türkiye'nin dört bir yan?ndan hayvanlar? ?ehirlerdeki kurban sat?? yerlerine nakletmek için nakliye paras? ödedi?ini bildiren Bayraktar, “25 büyükba? hayvan?n nakliyesi için üreticilerimiz Kars ilimizden Ankara’ya 7 bin , Bursa’ya 8 bin, ?stanbul’da 8 bin 500  ve ?zmir’e ise 8 bin lira ödeme yapmaktad?r. Bu önemli bir masraft?r. Ayr?ca üreticilerimiz, satt?klar? hayvanlar?, al?c?lar?n kesim yapacaklar? yerlere ta??makta, bunun için de para harcamaktad?r. Kesilen hayvanlar?n say?sal büyüklü?ü dikkate al?nd???nda net rakam verememekle birlikte önemli bir nakliye masraf? oldu?u söylenebilir” dedi.

Bayraktar, Kurban Bayram? döneminde, talebe ba?l? olarak artan nakliye fiyatlar?n?n kurban sat?? fiyatlar?na etkisini azaltabilmek için mutlaka pazar yerlerinin disipline edilmesi, buralarda f?rsatç?l?k yap?lmas?na imkan tan?nmamas? gerekti?ini söyledi.

-“Kasaplara ödenen para 344,5 milyon liray? bulacakt?r”

Kurban bayramlar? son y?llarda kasaplar için önemli bir gelir kap?s? oldu?unu belirten Bayraktar, “Kasaplar, hayvanlar? kesme, yüzme, parçalama gibi i?ler için küçükba?ta 70 lira, büyükba?ta ise 625 lira civar?nda para almaktad?r. Kesme i?ine parçalama da dahil edildi?inde özellikle büyükba?taki fiyat daha da yukar?lara ç?kabilmektedir. Büyükba? hayvanlar?n?n yar?s?n?n kasaplar taraf?ndan ücret mukabilinde kesilece?i tahminiyle, 400 bin büyükba? hayvan için kasaplara ödenecek mebla? 250 milyon liray? bulacakt?r.

Ayn? ?ekilde küçükba? hayvanlar?n yar?s?n?n kasaplar taraf?ndan kesilece?i hesab?yla 1 milyon 350 bin küçükba? hayvan için kasaplara ödenecek tutar 94 milyon 500 bin liray? bulacakt?r.

Buna göre, kasaplara ödenecek bedel toplamda 344,5 milyon liray? bulacakt?r. Bunlar?n yan? s?ra kelle, paça, i?kembe, ba??rsak gibi sakatatlar kurban kesenler taraf?ndan ço?unlukla al?nmamakta, kasaplara veya toplay?c?lara b?rak?lmaktad?r. Bu da ciddi bir ekonomik de?er olu?turmaktad?r” diye konu?tu.

-Vekaletle kesim-

Kurban Bayram? döneminde birçok dernek ve vak?flar?n, hay?r i?lemeyi dü?ünen vatanda?lar?m?z?n verdi?i vekaletle onlar ad?na kurban kesmek için faaliyet içine girdi?ini hat?rlatan Bayraktar, ?öyle konu?tu:

“Vekaletle kesimde zaman zaman vatanda?lar?m?z ma?dur olabilmektedir. Dernek ve vak?flara yat?r?lan paralar?n kurban kesiminde kullan?lmas? ve bunlar?n iyi bir ?ekilde denetlenmesi çok önemlidir. Vekaleten kurban kesmeyi taahhüt eden bu kurulu?lar?n, bu dönemde ne kadar hayvan? nereden ald???, hangi ?artlarda ve nerelerde ne kadar kurbanl?k kesti?i, vekaleti veren kurban sahibinin vekaletinin yerine getirilip getirilmedi?i, yetkili kurumlar taraf?ndan s?k? bir ?ekilde kontrol edilmelidir. Aksi takdirde hem hay?r i?lemeyi dü?ünen vatanda?lar?m?z?n hem de üreticilerimizin ma?duriyeti söz konusu olabilecektir. Dernek ve vak?flar, kar amac?yla hareket etmemeli, üreticinin hakk?n? üreticiye vermelidir.

-Yurt d???nda kesim-

Son y?llarda vatanda?lar?m?z?n önemli bir k?sm? da dernek ve vak?flar kanal?yla yurt d???nda kurban kesimine yönelmi?tir. Bu durum, ülke içi kurbanl?k sat??lar?n?n son y?llarda hemen hemen yerinde saymas?ndan da anla??lmaktad?r.

2020 y?l? için kurban kesiminde hisse miktar?n? yurt içi ve yurt d??? olarak Diyanet Vakf? 975 ve 825 lira, K?z?lay ise bin 50 ve 850 lira olarak belirlemi?tir. Kurban hisse fiyat?n?n daha dü?ük tutulmas? da yurt d???nda kesimi te?vik etmektedir.

Ülke d???ndaki muhtaç Müslümanlara yap?lacak her kuru? yard?ma tam destek veriyoruz. Yaln?z, kurban kesimi yurt içinde yap?l?r ve ülke d???ndaki Müslümanlara ülkemizden gönderilirse üreticimizi de hayvanc?l???m?z? da korumu? oluruz. Bütün dernek ve vak?flar?n bu hassasiyetle hareket etmesini bekliyoruz. Devletimiz bu konuda dernek ve vak?flara Diyanet Vakf?, K?z?lay, Et ve Süt Kurumu, Türk Hava Kurumu gibi kurulu?lar? kanal?yla öncülük etmelidir.

Bilindi?i üzere hayvan pazarlar?nda kamu kurulu?lar?nca, hayvanlar sa?l?k kontrolünden geçirilmektedirler. Bu kontrollerin yan? s?ra hayvanlar?n ya? uygunlu?u, gebe olup olmad??? gibi vas?flar yönünden yap?lan kontrollerde de titiz davran?lmas? gerekmektedir. Böylece halk?m?za gönül rahatl???yla kurbanl???n? seçme imkan? getirilecek ve ma?duriyeti önlenecektir”

-Koronavirüsle mücadele-

Her y?l kurban dönemini sab?rs?zl?kla bekleyen üreticilerin, bu y?l koronavirüs salg?n? nedeniyle talebin daralmas?ndan endi?e ettiklerini belirten Bayraktar, “Kurban pazarlar?ndaki hareketlili?in geçmi? bayramlar? aratmamas?n?, üreticilerimizin eme?inin kar??l???n? almas?n? temenni ediyorum” diye konu?tu.

Bu y?l Kurban Bayram?’n?n koronavirüsle mücadele sürerken idrak edilece?ine i?aret eden Bayraktar, “Bu y?l kurban pazarlar?nda belediyelerimize, üreticilerimize ve vatanda?lar?m?za her zamankinden daha büyük bir sorumluluk dü?üyor. Al??veri?imizi yaparken önce sa?l???m?z? dü?ünmek zorunday?z. Belediyelerimizin kurban pazarlar?nda  hijyen tedbirlerini her zamankinden daha fazla hassasiyet göstererek almas? büyük önem ta??yor.  Üreticilerimize ve vatanda?lar?m?za ise sosyal mesafe kurallar?na uymak, ki?isel hijyene dikkat etmek dü?üyor. Bu y?l pazarl???m?z? sözlerimizle, gözlerimizle yapal?m. Kendimizin ve sevdiklerimizin sa?l???n? riske atmayal?m” diye konu?tu.