"Türkiye'de Çocuk Dostu Adliyeler" rehberi haz?rland?
Çocuklar?n adalete eri?imlerinin güçlendirilmesi ve ikincil örselenmelerinin önüne geçilmesi amac?yla Adalet Bakanl??? ile Birle?mi? Milletler Çocuklara Yard?m Fonu (UNICEF) i?birli?iyle haz?rlanan “Türkiye’de Çocuk Dostu Adliyeler’ ad?yla rehber haz?rland?.
Uluslararas? ve bölgesel hukuk kurallar ile uygulamalar? içeren örneklerin bulundu?u rehber, çocuk ceza adalet sisteminin standart ve gerekliliklerine i?aret ediyor.
Adalet Bakanl???nca Yarg? Reformu Strateji Belgesi ile birlikte kamuoyuna aç?klanan ?nsan Haklar? Eylem Plan?nda (?HEP) çocuk adalet sisteminin o?nleyici, onar?c? ve gelis?tirici mekanizmalar dog?rultusunda bir yap?ya kavu?turulmas? amaçlan?yor. C?ocuk adalet sisteminin "onar?c? adalet" yaklas??m?yla yeniden yap?land?r?lmas?, çocuklar?n adalete eri?imlerinin güçlendirilmesi ve ikincil örselenmelerinin önüne geçilmesine yönelik birçok amaç ve hedefin yer ald??? k?sa ve orta vadeli eylemler çerçevesinde, Adalet Bakanl??? ve UNICEF i?birli?inde “Türkiye’de Çocuk Dostu Adliyeler’’ çal??mas? haz?rland?. Uluslararas? uygulamalar da dikkate al?narak belirli standartlar üzerinden adli sürece dahil olan çocuklar ekseninde ele al?nan çal??mada, çocuklar hakk?nda Türkiye’de son dönemde at?lan ad?mlar ve geli?tirilen uygulamalar de?erlendirildi.
ÇOCUKLAR ÖZEL ODALARDA SÜREÇLE ?LG?L? B?LG?LEND?R?LECEK
Çocuk ceza adalet sisteminin standart ve gerekliliklerine i?aret edilen “Türkiye’de Çocuk Dostu Adliyeler’’ çal??ma rehberinde, çocuk adliyelerinin, yeti?kinlerin mahkeme binalar?ndan ayr? olmas? veya çocuklar?n adliyelere giri? k?s?mlar?n?n ayr? olmas? hedefleniyor. Adliyelerdeki çocuk dostu uygulamalara çocuklar?n eri?imlerinin desteklenmesi, çal??an tüm adli personele çocuklara yakla??m konusunda e?itim verilmesinin öngörüldü?ü çal??mada, çocuklar?n adli süreçler öncesinde yal?n ve anla??labilir bir dil kullan?larak bilgilendirilmesi, çocuklarla yap?lacak görü?meler için özel görü?me odalar?n?n dizayn edilmesi, ma?dur çocuk, suça tan?k olan ve suç i?ledi?i iddia edilen çocuklara, mahkeme süreci ve bu süreçteki rolleri hakk?nda önceden bilgi verilmesi planlan?yor. Duru?ma salonlar?n?n fiziki ko?ullar?n?n çocuk adaleti sisteminin amac?na uygun hale getirilmesinin de hedeflendi?i çal??mada, Çocuk Mahkemesi duru?malar?na hâkim, savc? ve avukatlar?n cübbe giymeksizin kat?l?m?n?n sa?lanmas?, çocuklar?n taraf? oldu?u duru?malar?n yeti?kinlerin duru?malar?n?n bulunmad??? günlerde görülmesi, Adli Görü?me Odalar?n?n (AGO) say?s?n?n art?r?lmas? öngörülüyor.
ADL?YELERDE ÇOCUK DOSTU UYGULAMALAR YAYGINLA?TIRILIYOR
Adalet Bakanl???nca, son dönemde hayata geçirilen ‘çocuk dostu adalet’ uygulamalar?, hem suça sürüklenen hem de ma?dur ve tan?k olarak adli sürece dahil olan çocuklar?n ikincil örselenmelerinin önlerken, bir daha suç i?lenmesinin de önüne geçiyor.
Bu kapsamda, çocuklar?n ilgi ve becerileri dikkate al?narak uygun koruyucu ve destekleyici tedbirlerin belirlenmesi ve çocuklar?n suç ortamlar?ndan uzakla?t?r?lmas? hedeflendi. Adli Görü?me Odalar?’n?n (AGO) say?s? 105’e, Adli Destek ve Ma?dur Hizmetleri Müdürlüklerinin (ADM) say?s? 114’e ula?t?. Suça sürüklenen çocuklar hakk?nda yürütülen soru?turmalarda öncelikle ve mutlaka “Sosyal ?nceleme Raporlar?”n?n de?erlendirilmesi istenildi. Yak?n zamanda tamamlanan ve tüm uygulay?c?lara da??t?lan Ma?dura Yakla??m K?lavuzu’nda, adli süreçteki çocuklara yakla??m özel olarak ele al?nd?.
ÇOCUK ADALET MERKEZLER? ÇOCU?UN ÜSTÜN YARARINI GÖZET?YOR
Adalet Bakanl??? ile Erzurum Büyük?ehir Belediyesi aras?nda 2021 y?l? mart ay?nda imzalanan "Erzurum Çocuk Adalet Merkezi" (ÇAM) kurulumuna ili?kin i?birli?i protokolü gere?ince son haz?rl?klar tamamland?. Temmuz ay?nda aç?l???n?n yap?lmas? planlanan ve çocuk adalet sisteminde yeni bir bak?? aç?s? ortaya koyan merkez ile Çocuk Mahkemesi klasik duru?ma salonundan farkl? olarak çocu?un üstün yarar? gözetilerek dizayn edildi.
Çocuk Adalet Merkezi’nde yap?lacak duru?malara hâkim, savc? ve avukatlar?n cübbe giymeksizin kat?l?m? öngörülüyor. Suça sürüklenen çocuklar?n öncelikle tedbir odakl? onar?c? adalet uygulamalar? ile suç ve suç ortamlar?ndan uzakla?t?r?lmalar? hedefleniyor. Çocuklar?n suç ve suç ortamlar?ndan uzakla?t?r?lmalar? noktas?nda, ilgili kamu kurum ve kurulu?lar? ve özellikle belediyelerin meslek edindirme gibi sosyal faaliyetlerinin ön plana ç?kmas? bekleniyor. ÇAM uygulamas?n?n di?er adliyelerde de yayg?nla?t?r?lmas? hedefleniyor.
UYGULAYICILAR B?R ARAYA GELD?
24-25 Haziran 2021 tarihlerinde Erzurum'da UNICEF i?birli?inde Çocuk Adalet Merkezinde görev yapmas? beklenen hakim, Cumhuriyet savc?s?, uzman psikolog ve sosyal çal??mac?lar ve tüm personel ile bu merkezle koordineli çal??mas? beklenen kurumlar?n temsilcileri bir araya geldi.