Adalet Bakan? Abdulhamit Gül, kad?na yöneltilen ?iddetin esasen toplumun bütününe yöneltilen bir ?iddet oldu?unu belirterek, "Kad?na yönelik ?iddetle mücadele bizim için ayn? zamanda bir insan hakk? mücadelesidir” dedi.
Adalet Bakan? Gül, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) Kad?na Yönelik ?iddetin Sebeplerinin Tüm Yönleriyle Ara?t?r?larak Al?nmas? Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amac?yla Kurulan Meclis Ara?t?rmas? Komisyonu’nda Kad?na Yönelik ?iddetle Mücadele ba?l?kl? sunum yapt?.
??DDETLE MÜCADELEM?Z KES?NT?S?Z DEVAM EDECEK
Kad?na kar?? ?iddetin; ?rk, din, dil, co?rafi s?n?r, e?itim durumu, ekonomik geli?mi?lik fark etmeksizin tüm dünyada görülen bir sorun oldu?unu belirten Bakan Gül, ba?ta ya?am hakk?n?n korunmas? olmak üzere ki?inin maddi ve manevi varl???n?n korunmas?n?n temel bir hak oldu?una kaydetti. Bakan Gül, "Bu yönüyle kad?na yönelik ?iddetle mücadele bizim için ayn? zamanda bir insan hakk? mücadelesidir. Bu do?rultuda ?iddetle mücadelemizi dün oldu?u gibi bugün de yar?n da s?f?r tolerans ilkesiyle mücadelemizi kararl?l?kla sürdürece?iz. ?iddete hiçbir tahammülümüzün olmad???n? ve ?iddetle mücadelemizin kesintisiz devam edece?ini dile getirmek isterim. Bu konu bizim için bir istatistik mesele de?ildir. Bir kad?n bile ?iddete maruz kalsa, ?iddet ma?duru olsa niçin o kad?n ?iddete maruz kalm??t?r, 'Bir kad?na bile ?iddeti önleyemedik.' meselesiyle olaya bakt???m?z?, bakaca??m?z? ifade etmek isterim." diye konu?tu.
Kad?na kar?? ?iddetle mücadelede, ?iddeti do?uran sebeplerin ortadan kald?r?lmas?n?n öncelikli mesele olmas? gerekti?ini anlatan Bakan Gül, ki?iyi ?iddete iten sebeplerin e?itimsizlik, psikolojik sorunlar, ayr?l?k sürecindeki gerginlik, ba??ml?l?k yapan maddeler gibi geni? bir yelpazeye yay?ld???n? kaydetti. ?iddetle mücadelede önleyici faaliyetlerin önemini vurgulayan Bakan Gül, ?öyle konu?tu:
"Eylemin niteli?ine göre bu cevap, ?iddet uygulayan?n baz? yükümlülüklere tabi olmas?, etkili koruma tedbirlerine hükmedilmesi ve ?iddet uygulayan?n cezaland?r?lmas? ?eklinde görülmelidir. Buna ek olarak onar?c? adalet kapsam?nda ?iddet ma?durlar?n?n yaralar?n?n sar?lmas?, yarg?sal süreçte ve toplumsal ya?amda yaln?z kalmamalar?n?n sa?lanmas?na yönelik politikalar da geli?tirdik. Kad?na ?iddet suçu i?leyen faillerin ?slah?na ili?kin politika ve uygulamalar? geli?tirdik ve uyguluyoruz."
??DDET OLGUSU SADECE MA?DURLAR ÜZER?NDE BIRAKTI?I ETK?YLE ÖLÇÜLEMEZ
?iddeti önleme hususunda kurumlar?n ortak çal??mas? gerekti?ini vurgulayan Bakan Gül, "?iddet olgusu sadece ma?durlar üzerinde b?rakt??? etkiyle de ölçülemez. ?iddet, toplumsal dokuyu etkilemekte, toplumsal güveni de zedelemektedir. Bir kad?na yöneltilen ?iddet, esasen toplumun bütününe yöneltilmi? bir ?iddettir, bir tehdittir, bir tehlikedir; dolay?s?yla ?iddeti sadece o kad?n ba?lam?nda, bir vaka ba?lam?nda ele almamak laz?m, toplumun ortak meselesi olarak de?erlendirmemiz daha sa?l?kl? bir sonuç otaya ç?karmaktad?r.
Kad?na yönelik ?iddetle etkin mücadele için ne gerekiyorsa; kanunsa kanun, gerekirse anayasay? de?i?tirmek gerekiyorsa, bir kad?n?n daha ?iddete u?ramamas? için o konuda da her türlü çabay? gösterece?iz, gösterdik, bundan sonra da ayn? yakla??m? sürdürece?iz. Yeter ki kad?na yönelik ?iddeti önleyici, engelleyici bir netice alal?m.
YARGIYA DAHA FAZLA KADIN EL? DE?D?
Kad?na pozitif ayr?m anlam?nda çok önemli bir yakla??m ve perspektif ortaya koyduklar?n? belirten Adalet Bakan? Gül, görevli hakim ve cumhuriyet savc?s? say?lar? hakk?nda bilgi verdi. Kad?n hakim savc? say?s?n?n büyük oranda artt?r?ld???n? belirten Bakan Gül, “2002'de erkek cumhuriyet savc?s? 3 bin 114, kad?n cumhuriyet savc?s? 122 idi. Parmakla say?lacak kadar kad?n cumhuriyet savc?s? vard?. 2021 y?l?nda, bugün itibar?yla kad?n cumhuriyet savc?s? 1043'e ula?m??t?r. Art?? oran? yüzde 755 olmu?tur. Yine 2002'de 4 bin 388 erkek, 1725 kad?n hakim varken 2021'de kad?n hakim say?s? 6 bin 930 oldu. Yarg?ya daha fazla kad?n eli de?di” diye konu?tu.
A?LE ?Ç? ??DDET SUÇLARI SORU?TURMA BÜROLARI KADINLARIN ADALETE ER???M?N? GÜÇLEND?RD?
Toplumun her kesimiyle haz?rlanan ve 2019’da kamuyla payla??lan Yarg? Reformu Strateji Belgesinde kad?n haklar?na ili?kin uygulamalar?n geli?tirilmesinin amaçland???n? vurgulayan Bakan Gül, ?nsan Haklar? Eylem Plan?’nda da hedeflerden biri oldu?unu ifade ederek, ?öyle konu?tu:
"?HEP’te ana ba?l?k itibar?yla e?e kar?? i?lenen suçlarla ilgili kanunda öngörülen cezay? artt?ran sebepler, bo?anm?? e?i de kapsayacak ?ekilde hedef ortaya koyduk. Bunu da çok k?sa vadede hayata geçecek hedefler aras?na ald?k. Umar?z ki Meclisin takdiriyle 4. yarg? paketiyle kanunla?mas?n? da görmeyi ümit ediyoruz. Ayr?ca ‘Israrl? takip fiilleri’nin ayr? bir suç olarak düzenlenmesini, böylece ma?durlara sa?lanan güvencenin artt?r?lmas?n? hedefliyoruz. Aile içi ?iddet ve kad?na kar?? ?iddetten kaynaklanan suçlar?n etkin ?ekilde soru?turulmas? amac?yla kurulan özel soru?turma bürolar?n?n ülke genelinde yayg?nla?t?r?lmas? da hedeflerimiz aras?nda. 2020'de ba?latt???m?z bu uygulama kapsam?nda 81 il 126 ilçe adliyesinde bu soru?turma bürolar? kurulurken, ?iddet ma?duru kad?nlar?n adalete eri?imi de güçlendirildi.”
?HT?SASLA?MA ??DDETLE DAHA ETK?N MÜCADELEDE ÖNEML?
?iddetle daha etkin mücadele için tedbir karar? verecek mahkemelerin belirlenmesi konusunda ad?m att?klar?n? belirten Bakan Gül, tedbir mahkemeleri hakimlerinin belirlenmesi yönünde HSK'da Aral?k 2019'da karar ald?klar?n? söyledi. Bakan Gül, “Bir mahkeme e?er ihtisas mahkemesi haline gelmezse hikayenin tamam?n? göremiyor. Göremeyince de de eksik soru?turma ya da yeterli olmayan tedbir kararlar?na müracaat edilebiliyor. Belirli hakimler ve mahkemeler bu süreci yönlendirsin, süreci yönetsin ve karar versin ?eklinde kararlar al?nd?. Böylece uzmanla?ma sa?lad?k. Kad?na yönelik ?iddetle ilgili bir fark?ndal?k olu?sun ona yönelik e?itimler verilsin, içtihatlar takip edilsin, ulusal kararlar takip edilsin ?eklinde bir fark?ndal?k olu?turduk. Bu, yarg?sal anlamdaki mücadelede çok önemli bir dönüm noktas?d?r. Böylece 81 il 494 ilçede 805 hakim tedbir hakimi ve mahkemesi olarak belirlendi. Soru?turma a?amas?nda da belirli savc?lar süreci yürütüyor. Soru?turman?n makul sürede eksiksiz tamamlanmas?n?n hedefliyoruz.” ?eklinde konu?tu.
HER TÜRLÜ ÖNER?YE AÇI?IZ
Kad?na yönelik ?iddet meselesini partiler ve siyaset üstü meselesi olarak gördüklerini kaydeden Adalet Bakan? Gül, bu konuda çok önemli ad?mlar at?ld???n? bildirdi. Kad?na yönelik ?iddetle mücadelede her türlü öneriye aç?k olduklar?n? vurgulayan Bakan Gül, “Hangi konuda eksik ne varsa her türlü öneriye, teklife aç?k oldu?umuz ifade etmek isterim. 'Bu konuda bunlar? yapt?n?z ama ?u konularda da ad?mlar at?lmal?' diye her türlü öneriye aç???z. Çünkü bu meseleye biz siyaset meselesi olarak bakm?yoruz. Kad?n bu ülkenin kad?n? ve devlete emanettir. ?iddete u?ramamas? için ne gerekirse hiçbir komplekse kap?lmadan ad?mlar? atar?z." dedi.
KORUYUCU VE ÖNLEY?C? TEDB?R KARARLARI ARTTI
Elektronik kelepçenin 15 ilde kullan?labilirken 2021 Ocak itibar?yla tüm Türkiye'de kullan?labilir duruma geldi?ini ifade eden Gül, hakimlerin elektronik kelepçeyi daha fazla uygulama yoluna gitti?ini belirtti.
Mahkemeler taraf?ndan verilen koruyucu ve önleyici tedbir kararlar? hakk?nda da bilgi veren Gül, ?unlar? söyledi:
"2020'de mahkemeler taraf?ndan 244 bin 985 ki?i hakk?nda önleyici, 7 bin 293 ki?i hakk?nda koruyucu tedbir karar? verilmi?. 2021 May?s sonu itibar?yla bu oran; önleyici 105 bin 595, koruyucu tedbir karar? 4 bin 211. ?iddet ma?duruna yönelik olarak ?iddet tehdidi, hakaret, a?a??lama veya küçük dü?ürmeyi içeren söz ve davran??larda bulunmamaya yönelik verilen karar, 2020'de 239 bin 54. Mü?terek konuttan veya bulundu?u yerden derhal uzakla?t?r?lmas? ve mü?terek konutun korunan ki?iye tahsis edilmesine ili?kin karar, 2020'de 58 bin 480. Korunan ki?ilere, bu ki?ilerin bulunduklar? konuta, okula veya i? yerine yakla?mamaya ili?kin ise 2020'de 137 bin 535 ki?i hakk?nda karar verilmi?. Daha önce ?ikayetini duyuracak bir kulak olmad??? için içine at?yordu belki insanlar, kad?nlar, ma?durlar. Korunan ki?iyi ileti?im araçlar?yla veya sair suretle rahats?z etmemeye ili?kin 2020'de 47 bin 544, 2021'in ilk 5 ay?nda ise 22 bin 821 tedbir karar?, bulundurulmas? veya ta??nmas?na kanunen izin verilen silahlar? kollu?a teslim etmesine yönelik ise 2020'de 10 bin 300 karar bulunuyor. Ayr?ca tedbir kararlar?na uymad??? için 2020'de 4 bin 820 ki?i hakk?nda hapis karar? verildi. Kad?na yönelik ?iddet eylemlerine ili?kin soru?turma süreleri de önceki y?llara göre dü?tü.”
ADL? DESTEK VE MA?DUR H?ZMETLER? MÜDÜRLÜKLER? ADL?YELERDE ÖNEML? B?R KAPI
Adalet Bakan? Gül, ?iddet ma?durlar?n?n adalete eri?imi konusunda adliyelerde kurulan Adli Destek ve Ma?dur Hizmetleri Müdürlüklerinin (ADM) kad?na yönelik ?iddette ve cinsel suçlarda etkin mücadelede çok önemli bir kap? oldu?unu söyledi. Nisan 2019'da 7 adliyede kurulan ADM'lerin say?s?n?n 114'e ula?t???n?, eylül itibar?yla 150'ye ç?kmas?n? öngördüklerini aktaran Bakan Gül, “Adli Destek ve Ma?dur Hizmetleri Müdürlükleri, ?iddet ma?duru kad?nlar adli süreçler hakk?nda bilgilendirirken, ?ÖN?M ve destek hizmetleri sunan di?er kurumlara yönlendiriyor. Ayr?ca kayg? düzeyi yüksek ?iddet ma?duru kad?nlar hakk?nda adli destek plan? haz?rlanarak tüm adli süreç boyunca uzman psikologlar taraf?ndan psiko-sosyal destek veriliyor.” diye konu?tu.
Bakan Gül, 103 adliyede bulunan Adli Görü?me Odalar?nda (AGO) bugüne kadar 30 bin 520 görü?me gerçekle?tirildi?ini de sözlerine ekledi.
Adalet Bakan? Gül, sunumun ard?ndan Komisyon üyesi milletvekillerinin sorular?n? yan?tlad?.